Onderwijs op Afstand: Didactische en Organisatorische Oplossingen

Bij veel hogescholen en mbo’s ligt de eerste focus op het aanbieden van online colleges en lessen, zodat de docent in ieder geval les kan geven via Skype of via Zoom.
Dat is zeker goed! Maar daarnaast is het belangrijk om ook na te denken over hoe de interactie/samenwerking tussen studenten onderling en met de docenten online goed vormgegeven kan worden. Studenten hebben voor het leren juist behoefte aan interactie! Met de docent en met elkaar. Bijvoorbeeld om leervragen te stellen, om samen te werken, feedback te krijgen en te geven en te discussiëren. In je eentje studeren op afstand is voor de meeste studenten moeilijk vol te houden.

We bespreken hieronder twee mogelijkheden om de interactie tussen studenten en met docenten organisatorisch en didactisch goed vorm te geven:

  1. werken met leerteams van rond de 4 studenten
  2. werken met een klas van rond de 25 studenten

1. Werken met leerteams van rond de 4 studenten

Op scholen die al veel met afstandsonderwijs werken, zijn goede ervaringen opgedaan met het structureel werken in leerteams.
Hierbij wordt er eigenlijk een extra organisatielaag toegevoegd: cohort – klassen – leerteams. Studenten zijn dan in vaste groepen van rond de 4 studenten bezig met leeractiviteiten. Dat heeft als grote voordeel dat studenten niet alleen zijn in het leren op afstand, elkaar kunnen ondersteunen en motiveren bij het leren en dat het voor de interactie met docenten beter organiseerbaar is.
Studenten in leerteams kunnen via Skype, WhatsApp, Google Hangouts en Telegram online prima samenwerken. Dat kunnen ze ook grotendeels zelf organiseren.

Hieronder een paar manieren om vervolgens met de leerteams te werken:

  • Studenten kunnen binnen het leerteam eerst aan elkaar vragen stellen bij het bestuderen van leerstof en als ze er samen niet uitkomen, als leerteam een leervraag stellen aan docenten (bijvoorbeeld via een forum in de elo (zoals Blackboard, Moodle, it’s learning) of via een Padlet. Dan is het antwoord van de docent ook zichtbaar voor andere leerteams.
    Als hier goede procesafspraken over worden gemaakt, werkt dat erg goed!
  • Studenten kunnen na een klassikale uitleg via video, samen in een leerteam werken aan een mooie opdracht of vraagstuk. Als vervolg hierop kan een klassikale plenaire nabespreking via video worden gehouden, met terugkoppelingen vanuit de verschillende leerteams, bespreking van resultaten en feedback hierop. Zo werken met leerteams maakt het veel overzichtelijker dan met individuele studenten.
  • Studenten werken in leerteams afwisselend individueel en samenwerkend aan opdrachten en leeractiviteiten die uitdagen om de leerstof te bestuderen en gezamenlijk te komen tot het verwerken en verdiepen van kennis. Dat houdt in dat leeractiviteiten gericht zijn op het gezamenlijk en actief betekenis geven aan kennis en deze toepassen.
  • Leerteams kunnen elkaar ook onderling peerfeedback geven door gemaakte uitwerkingen uit te wisselen. Hierbij is het wel belangrijk om te werken met criteria / aandachtspunten waarop feedback moet worden gegeven.
  • Docenten kunnen kleinschalige besprekingen via video organiseren in leerteams. Dat komt het online leerproces ten goede.

2. Werken met een klas aan een interactieve online les

In een grotere groep kun je om online les te geven werken met (video)tools zoals Office 365 teams, Blackboard collaborate, Adobe connect of gratis tools zoals Zoom of Skype. Zoom is overigens een betere tool hiervoor dan Skype: gratis en gebruiksvriendelijk!
Zie ook: https://www.tessable.com/het-coronavirus-online-lesgeven/

Met deze tools kun je een online les organiseren, studenten kunnen via chat, of soms door virtueel de hand op te steken een vraag stellen of reageren. Je kunt je scherm (presentatie) delen, uitleg geven, opdrachten bespreken en feedback geven.
De docent kan dit combineren met online voorbereiding en/of huiswerk zodat er een activerend geheel ontstaat.

Voorbeelden van interactief online lesgeven:

  • Studenten maken een voorbereidingsopdracht (bijvoorbeeld een casusopdracht of een prikkelende stelling) via de leeromgeving van de school, delen de uitwerkingen via de online leeromgeving en de docent bespreekt deze in de online les.Studenten krijgen een leesopdracht ter voorbereiding op de online les. Studenten kunnen voorafgaand aan de les leervragen stellen via in de online leeromgeving, zodat de docent weet waar de studenten moeite mee hebben.
  • Studenten bekijken online een video waarin een aanpak wordt voorgedaan, maken een opdracht waarin ze die aanpak zelf toepassen en leveren deze in. Vervolgens geeft de docent in de online les feedback op de manier waarop ze de toepassing hebben uitgevoerd.
  • Studenten maken een korte test met vragen van de docent over de leerstof, zodat de docent kan zien wat de studenten al beheersen en wat nog niet. Voor dergelijke tests biedt de online leeromgeving vaak al goede mogelijkheden, maar anders biedt Google Forms hier uitkomst!
  • Studenten beantwoorden een aantal vragen die de docent vooraf deelt in een forum via de leeromgeving voordat ze in de online les komen. De docent bekijkt van te voren de antwoorden in het forum en komt hierop terug in de online les en geeft verdere verdieping
  • Tijdens de online les kan de docent studenten activeren of checken of studenten de stof begrijp door een poll of quiz te geven. Hiervoor kan de docent een tool als Socrative of Mentimeter gebruiken.

Hier nog wat organisatorische tips voor de docent voor het geven van een online les:
oefen in je eentje en check of alles werkt.
ga er niet van uit dat studenten begrijpen hoe het moet. Heb de eerste keer geduld en neem 20 minuten om iedereen goed geïnstalleerd te krijgen.
zorg voor goed geluid: iedereen oortjes of een koptelefoon anders gaat het geluid ‘zingen’

Voor meer tips en tools:  https://netoo.nl
BELANGRIJK!: Gebruik niet teveel verschillende tools, dat geeft verwarring. Drie tools is meer dan genoeg.

16 maart, 2020

 

Geplaatst in Leven Lang Leren.

Eén reactie

  1. Pingback: Werkdruk en MBO Corona onderwijs | Blogs van Rick Elbers

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.