Over toepassing en begrip

“Hoe kun je nu iets toepassen zonder het te begrijpen?” Een verzuchting van één van de docenten waarmee ik afgelopen weken heb gewerkt aan een blended concept voor zijn onderwijs. Hoe dat kan? Ik moest daar wel even over nadenken want het is een op het eerste gezicht moeilijke kwestie. We gaan er in het onderwijs van uit dat iemand die iets goed kan toepassen, ook begrijpt wat hij aan het doen is. We zijn immers in de taxonomie van Bloom een trapje hoger: eerst komt het inzicht en dan komt de toepssing.
“Ik kan uit ervaring spreken”, was mijn antwoord aan de docent. Want op die manier heb ik ooit mijn wiskunde-examen ooit gedaan. Ik leerde de formules uit mijn hoofd en herhaalde steeds hetzelfde kunstje. Ik had een 6 op mijn examen maar weet tot op de dag van vandaag niet wat ik eigenlijk aan het doen was.

Eric Mazur, een natuurkunde professor aan Harvard, kwam in de jaren negentig ook tot deze conclusie. Over Mazur heb ik eerder geblogd: hij was al bezig met Flipping the classroom lang voor de term werd uitgevonden.
Zijn studenten presteerden goed op de toetsen gedurende het jaar. Maar toen hij ze aan het eind van het studiejaar een zogenaamde standaard concepttest voorzette, haalden ze onvoldoendes. Concepttesten testen basisbegrip van bijvoorbeeld mechanica. In deze testen worden bijna geen formules gebruikt. Een voorbeeld van zo’n conceptvraag:

A small car collides head-on with a massive truck.
Which vehicle experiences the greater magnitude force during the collision?

  1. The car
  2. The truck
  3. The answer depends on the speed of the vehicles before the collision
  4. Both experience the same force during the collision

Het verontrustte Mazur vooral dat juist studenten die heel goed presteerden op ‘normale’ toetsen, slecht presteerden op deze concepttoetsen. Waarmee Mazur tot de conclusie kwam dat “They were simply pushing numbers into formulas, based on rote learning”. Waarna hij zijn onderwijs ingrijpend veranderde en een heel ander opzet ging toepassen. Een belangrijk element in deze opzet is het werken met conceptvragen tijdens colleges.

De docenten waarmee wij aan het werk waren herkenden de zorgen van Mazur. Ze gaven aan dat onbegrip waarschijnlijk de oorzaak is van het fenomeen dat basiskennis niet blijft hangen zodat jaar na jaar dezefde begrippen uitgelegd moeten worden. Als begrip ontbreekt, wordt kennis betekenisloos. Wie het echt begrijpt, kan het niet meer vergeten!

Dus hebben wij besloten het Mazur-concept te volgen en hebben wij ons gezet aan het maken van conceptvragen. Voorwaar geen makkelijk werk. Een goede conceptvraag is eenduidig, niet te moeilijk en niet te makkelijk en test één kernbegrip. Bovendien moet het een goede multiple-choice vraag zijn.
Het ontwerp van de vraag begint bij het vaststellen van de kernbegrippen. Welke moeten dat zijn? Hier gebruiken we advies van Mazur: namelijk gebruikmaken van misvattingen van studenten bij het maken van deze vragen. Wat doen studenten vaak fout? Welke denkfout maken ze daarbij? Welke begrippen halen ze door elkaar? Welke combinatie van begrippen blijkt moeilijk?
In de vraag hierboven wordt bijvoorbeeld vaak gedacht dat B of C goed zijn. Wat is de denkfout?

Nu vraagt u zich misschien af wat deze exercitie met blended leren te maken heeft? De opzet van Mazur reikt verder dan alleen conceptvragen maken. Hij gebruikt een slimme combinatie van Just-in-Time Teaching en Peer instruction. Voor meer informatie en inspiratie: http://mazur.harvard.edu/research/detailspage.php?rowid=8

Geplaatst in Leven Lang Leren.