In de “Vier in balans monitor 2013” van kennisnet lees ik dat alle scholen ict in onderwijs inzetten maar ”Toch haalt het onderwijs nog onvoldoende rendement uit ict. Het verschil tussen gewenst en daadwerkelijk gebruik van ict is nog steeds groot en de manier waarop ict wordt ingezet sluit veelal onvoldoende aan bij de doelen die men wil bereiken.”
In dezelfde monitor wordt het vier in balans model van kennisnet toegelicht: het gaat om visie, deskundigheid,
inhoud & toepassingen en infrastructuur die goed op elkaar afgestemd moeten worden voor effectieve ict-toepassing in het onderwijs. En daarvoor is leiderschap nodig.
Geen speld tussen te krijgen en als je met de bril van dit model kijkt is er altijd wel een element of meerdere elementen waar het aan schort op een school of opleiding. Ik vroeg me deze week ineens af of er een element zou kunnen zijn dat smeerolie of aansteeklont zou kunnen zijn voor de rest. Dat kwam omdat ik het blog las van Marcel de Leeuwe over e-learning zonder ziel. Waar is de ziel bij het Vier in balans model? Als we alle elementen van vier in balans netjes volgen en in orde hebben, kunnen we dan nog eindigen met een zielloze ICT?
Ik moest ook denken aan een gesprek dat ik deze zomer had met een oud-collega van mij. Zij had zelf een masterclass blended leren begeleid en vertelde mij dat al die zaken waar zij, en alle onderwijskundigen met haar, al jaren voor pleitte, zoals online begeleiden, feedback geven, gebruik van fora, heel arbeidsintensief zijn en…..niet echt leuk om te doen. Twee of drie keer is de feedback geven bij een opdracht leuk, daarna wordt het vervelend. Hebben niet alleen studenten maar ook docenten een motivatieprobleem als het om e-learning gaat?
Wat geeft e-learning of blended leren een ziel? Wat zorgt voor inspiratie en motivatie bij studenten maar ook bij de docent? Het zal toch de mens moeten zijn. De ontwerper, de docent zelf. Daarin verschilt blended en online leren niet van andere vormen van onderwijs. Om terug te komen op mijn vraag of je met het Vier in balansmodel kunt eindigen met een zielloos product. Ik denk van wel. Zoals je ook in contact-onderwijs een les kunt ontwerpen die aan alle eisen voldoet, waarbij alle omstandigheden goed zijn en ook de organisatie van de les goed is maar waar de vonk achterwege blijft. Een goede docent zorgt voor die vonk onder alle omstandigheden, ook online. Omdat anderen iets leren zijn of haar passie is, omdat hij of zij zich verdiept in de studenten en wat zij nodig hebben, omdat hij of zij aandacht heeft voor het leerproces van studenten.
Dus: de vonk van de docent/ontwerper als ontstekingsmechanisme bij e-learning en blended leren. Mooi bedacht, maar hoe zit het dan met het motivatieprobleem van docenten als het om online leren gaat? Dooft de vonk online? Ik heb hier geen antwoord op maar wie weet jullie wel…